9/03/2019

Imperativ (zapovedni način) - Προστακτική

Glagoli koji ukazuju na zapovest, zahtev ili želju kažemo da se nalaze u imperativu:

Κλείσε το παράθυρο! (Klise to parathiro!) - Zatvori prozor! (προσταγή - zapovest)
Φύγε! (Fige!) - Odlazi/Beži!

Δώσε μου το βιβλίο, σε παρακαλώ (Dose mu to vivlio, se parakalo) - Daj mi knjigu, molim te! (παράκληση - zahtev)
Άκουσέ με (Akuse me)- Čuj me!

Πήγαινε στο καλό (Pigene sto kalo) -  (ευχή - zelja)


Imperativ ima prezent (γράφε) i aorist (γράψε).



Imperativ ima samo dva lica, drugo (εσύ, εσείς) i treće (αυτός, αυτοί). Treće lice nema poseban oblik i dopunjuje se konjuktivom: ας γράφει (neka piše) ili να γράφει (da piše).

Ponekad se formira i prvo lice množine: ας κοιμηθούμε – (ajde) nek spavamo.
Neki glagoli formiraju prvo lice množine aktivnog imperativa jednom rečju: πάμε (idemo), φεύγουμε (odlazimo).


Formiranje Imperativa Aorista kod nepravilnih glagola


 Trajno sadašnje
vreme
Imperativ aorista
drugo lice jednine
drugo lice množine
ανεβαίνω 
κατεβαίνω
μπαίνω
βγαίνω
έρχομαι
μένω
φεύγω
πλένω
βρίσκω
βλέπω
λέω
πίνω
παίρνω
τρώω 
 ανέβα 
κατέβα 
μπες 
βγες 
έλα 
μείνε 
φύγε 
πλύνε 
βρες 
δες 
πες 
πιες 
πάρε 
φάε
ανεβείτε 
κατεβείτε 
μπείτε 
βγείτε 
ελάτε 
μείνετε 
φύγετε 
πλύνετε (πλύντε) 
βρείτε 
δείτε 
πείτε (πέστε) 
πιείτε 
πάρτε 
φάτε


Saveti o pravopisu imperativa

1. Glagoli sa sufiksom -izo uvek zadržavaju "i" 2. Glagoli druge konjugacije

prefiks

Definitiv

Imperativ
-ίζω
ανθίζω, σχίζω, αντικρίζω,
ανθίστε, σχίστε, αντικρίστε
-ήζω
πήζω, πρήζω
πήξτε, πρήξτε
-ύζω                      
αναβλύζω, δακρύζω, συγχύζω
αναβλύστε, δακρύστε, συγχύστε
-οίζω
αθροίζω
αθροίστε
-είζω
δανείζω
δανείστε



2. Glagoli druge konjugacije 

Vreme i glas
Definitiv
Konjuktiv
Imperativ
Prezent, aktivni glas
ζητάς,
ζ
ητάτε
θεωρείς,
θεωρείτε
να ζητάς,
να ζητάτε
να θεωρείς,
να θεωρείτε
ζήτα,
ζητάτε
(θεώρει),
θεωρείτε
Aorist, aktivni glas
ζήτησες,
ζητήσατε
θεώρησες, θεωρήσατε
να ζητήσεις,
να ζητήσετε
να θεωρήσεις,
να θεωρήσετε
ζήτησε,
ζητήστε
θεώρησε, θεωρήσ(ε)τε
Present, pasivni glas
ζητείστε/ζητιέστε
θεωρείστε
να ζητείστε
να θεωρείστε
ζητείστε/ζητιέστε
θεωρείστε
Aorist, pasivni glas
ζητήθηκες,
ζητηθήκατε
θεωρήθηκες, θεωρηθήκατε
να ζητηθείς,
να ζητηθείτε
να θεωρηθείς,
να θεωρηθείτε
ζητήσου, ζητηθείτε
θεωρήσου, θεωρηθείτε

U ovom slučaju, mora da se pazi da se ne pomeša konjuktiv pasivnog glasa prezenta sa imperativom aktivnog glasa aorista (žutom bojom). Uvek pamtite da: a) Kad se glagol završava na "-ώ" (zητώ, θεωρώ) a imperativ aktivnog glasa aorista (drugog lica množine) je na "-iste", onda se piše sa "η", dok se b) konjuktiv pasivnog glasa prezenta piše sa "ει".